Λαχανόκηπος - Το κρεμμύδι

Μπορείτε να φανταστείτε την μαγειρίτσα χωρίς φρέσκο κρεμμυδάκι; Ή την σαλάτα μαρουλιού; Για δοκιμάστε να κάνετε μία νόστιμη και «δεμένη» σάλτσα χωρίς ξερό κρεμμύδι; Παρατηρείστε ότι, μόνο για το κρεμμύδι χρησιμοποιείται το υποκοριστικό του -κρεμμυδάκι- για να περιγραφεί μία άλλη όψη και χρήση του ιδίου φυτού. Οι αρχαίοι μας Έλληνες τιμούσαν αρκούντως το κρεμμύδι, μιας και, εκτός των άλλων χρήσεων, αποτελούσε σταθερό συστατικό του πρωινού τους (ακράτισμα).

Ο αρχαίος κόσμος, καλλιεργούσε το κρεμμύδι, όχι μόνο για την άρτυση των φαγητών αλλά και για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες, που οφείλονται μάλλον στην μεγάλη περιεκτικότητά του σε ιώδιο και θειάφι.

Το κρεμμύδι, μπορεί να καταναλωθεί με πολλούς τρόπους. Ως φρέσκο κρεμμυδάκι, αποτελεί ιδανικό συστατικό για τα διάφορα φρικασέ και τις ωμές σαλάτες, ενώ ως ξερό κρεμμύδι, αποτελεί βασικό συστατικό για πάμπολλες συνταγές μαγειρικής.

Το ξερό κρεμμύδι, μπορεί ακόμα να ψηθεί ολόκληρο και να αποτελέσει μία εξαίρετη σαλάτα με λίγο ξύδι και λάδι.

Ας δούμε λοιπόν πώς μπορείτε να έχετε κρεμμυδάκια και κρεμμύδια όλον τον χρόνο.

1. Παραγωγή σπόρων και κοκκαριού: Κατά κανόνα, η παραγωγή του κρεμμυδιού γίνεται φυτεύοντας μικρούς βολβούς (κοκκάρι), οι οποίοι στη συνέχεια βλαστάνουν και παράγουν το μεγάλο κρεμμύδι που όλοι γνωρίζουμε. Εμείς εδώ, θα δούμε πώς μπορείτε να παράγετε μόνοι σας τον σπόρο για την εν συνεχεία παραγωγή του κοκκαριού. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι, τα μεγάλα ξερά κρεμμύδια, αν τα φυτέψετε, θα βλαστήσουν και θα αναπτύξουν παράλληλα με τα κρεμμυδόφυλλα, έναν κεντρικό σκληρό κορμό στην κορυφή του οποίου θα αναπτυχθεί ένα στρογγυλό άνθος. Όταν ωριμάσει και ξεραθεί, μπορείτε να συλλέξετε τον κρεμμυδόσπορο, το λεγόμενο μπαρούτι από την ομοιότητά του με αυτήν. Αυτόν τον σπόρο, μπορείτε να τον σπείρετε κατά τον Φεβρουάριο-Μάρτιο. Το κοκκάρι σας (μικροί κρεμμυδοβολβοί), θα είναι έτοιμο κατά τον Ιούλιο-Αύγουστο. Η σπορά του μπαρουτιού, γίνεται σε βάθος το πολύ μέχρι 1 εκατοστό από την επιφάνεια του εδάφους. Τρία έως τέσσερα γραμμάρια σπόρου, αρκούν για 1 τετραγωνικό μέτρο. Συνεπώς, αν δεν θέλετε να σπείρετε τον θεσσαλικό κάμπο, αρκούν 5-6 μεγάλα ξερά κρεμμύδια για να παράγετε το μπαρούτι και το αντίστοιχο κοκκάρι που απαιτείται για έναν οικογενειακό λαχανόκηπο. Ο τρόπος συλλογής και φύλαξης του κοκκαριού μέχρι την φύτευσή του, είναι ίδιος με τους αντίστοιχους του ξερού κρεμμυδιού που αναφέρονται στη συνέχεια.

2. Φύτευση κοκκαριού: Αν θέλετε να παράγετε χλωρά κρεμμύδια, θα πρέπει να φυτέψετε το κοκκάρι σας τον Οκτώβριο με Νοέμβριο. Τα χλωρά κρεμμυδάκια σας θα είναι έτοιμα την επόμενη άνοιξη. Αν αντίθετα θέλετε να παράγετε ξερά κρεμμύδια, θα φυτέψετε κατά το τέλος Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου. Τα ξερά σας κρεμμύδια θα είναι έτοιμα για συγκομιδή κατά τον μήνα Αύγουστο. Σημειώστε ότι, μπορείτε να έχετε φρέσκα κρεμμυδάκια όλον τον χρόνο, αρκεί να φυτεύετε τμηματικά τον διαθέσιμο χώρο. Η φύτευση γίνεται σε βραγιές με απόσταση 20-30 εκατοστά μεταξύ τους και σε βάθος 3-4 εκατοστά. Μέσα στην ίδια βραγιά, η απόσταση των φυτών πρέπει να είναι 10-15 εκατοστά.
3. Τεχνική καλλιέργειας: Το κρεμμύδι, έχει ανάγκη από ελαφρύ χώμα πλούσιο σε οργανικές ουσίες και καλοδουλεμένο, για να μπορέσει να αναπτύξει συμμετρικούς βολβούς. Ακόμα, το κρεμμύδι δεν χρειάζεται λίπανση με κοπριά κατά τη σπορά γιατί δεν την αφομοιώνει εύκολα. Προτιμότερο είναι να έχετε λιπάνει από την προηγούμενη περίοδο, έτσι ώστε η κοπριά να έχει αφομοιωθεί σχεδόν πλήρως από το χώμα. Επίσης, το περίσσευμα υγρασίας στο χώμα, ταλαιπωρεί το κρεμμύδι, εμποδίζει την ανάπτυξή του και ευνοεί την ανάπτυξη ασθενειών, όπως την σήψη. Επομένως, φροντίστε το έδαφος να είναι στραγγερό και μην το ποτίζετε υπέρμετρα. Από την σύσταση του εδάφους, εξαρτάται η μικρότερη ή μεγαλύτερη καυστικότητα του κρεμμυδιού. Έδαφος πλούσιο σε θειάφι, παράγει καυστικά κρεμμύδια ενώ έδαφος πλούσιο σε άζωτο, τα γλυκαίνει.

4. Συγκομιδή: Είναι ευνόητο ότι μπορείτε να μαζεύετε τα κρεμμύδια σας οποιαδήποτε στιγμή το απαιτούν οι ανάγκες σας. Μόνο για τα ξερά κρεμμύδια, αυτά δηλαδή που θέλετε να φυλάξετε και να διατηρήσετε για τον χειμώνα, θα πρέπει να τα συλλέξετε σε συγκεκριμένο στάδιο της ωρίμανσής τους. Η κατάλληλη στιγμή είναι, όταν τα φύλλα αρχίσουν να κιτρινίζουν έντονα και γέρνουν προς το έδαφος. Σε αυτή την φάση, οι βολβοί έχουν αναπτυχθεί τελείως και είναι έτοιμοι για συγκομιδή και φύλαξη. Ξεριζώστε τους βολβούς, τραβώντας τους κάθετα προς τα πάνω με σταθερή δύναμη. Αν το έδαφος είναι πολύ συμπαγές, καλό είναι να κάνετε αυτή την εργασία, 1-2 ημέρες μετά από ένα καλό πότισμα.

5. Φύλαξη και διατήρηση: Για να μπορέστε να διατηρήσετε καλά τα ξερά κρεμμύδια και να μην μουχλιάσουν, είναι απαραίτητο να τα αφήσετε 2-3 ημέρες απλωμένα σε στεγασμένο μέρος για να στεγνώσουν. Μπορείτε να τα αφήσετε και στο σημείο που τα ξεριζώσατε, αν μπορέσετε να εξασφαλίσετε την Υψηλή διαβεβαίωση ότι δεν θα βρέξει. Φροντίστε όμως να τα σκεπάζετε τη νύχτα για να μην τα επηρεάζει η πρωινή δροσιά. Στην συνέχεια, καθαρίστε το χώμα και τις κατεστραμμένες φλούδες, κόψτε την ουρά στα 2-3 εκατοστά, τοποθετήστε τα σε ξύλινα ή χάρτινα τελάρα και φυλάξτε τα σε μέρος χωρίς υγρασία και με λίγο φως. Επειδή χρειάζονται αερισμό για να μην μουχλιάσουν, φροντίστε η ποσότητα σε κάθε τελάρο να είναι τέτοια που να μπορούν όλοι οι βολβοί να αερίζονται. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να τα τοποθετήσετε ένα-ένα, αλλά ούτε και σε σωρό που εμποδίζει τον αερισμό. Ωστόσο, ο πιο γνωστός -και κατά τη γνώμη μου περισσότερο αρεστός από άποψη αισθητικής- τρόπος διατήρησης είναι, σε πλεξούδες. Αν αποφασίσετε να τα διατηρήσετε σε πλεξούδες, μην κόψετε την ουρά τους γιατί θα σας χρειαστεί για το πλέξιμο. Πάρτε έναν σκοινί, και πλέξτε τις ουρές τους μαζί με το σκοινί, χρησιμοποιώντας την ίδια τεχνική που εφαρμόζουν οι γυναίκες στις πλεξούδες των μαλλιών τους. Κρεμάστε τις σε μέρος δροσερό και προφυλαγμένο. Τα κρεμμύδια εννοείται…

Το κρεμμύδι είναι ένα εύκολο φυτό στην καλλιέργειά του. Κι αν ακόμα δεν έχετε λαχανόκηπο, μια-δυο ζαρντινιέρες στη βεράντα, είναι αρκετές για να έχετε τουλάχιστον φρέσκο κρεμμυδάκι από τα ίδια σας τα χέρια. Ή τα χεράκια της….